Το "ξήλωμα" των ΕΛΤΑ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της συστηματικής αποψίλωσης των δημοσίων υπηρεσιών στην Ελλάδα

*πηγή in.gr

Λουκέτο σε 204 καταστήματα των ΕΛΤΑ προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο με την διοίκηση των ΕΛΤΑ να αιτιολογεί την απόφαση με βάση την πολύ χαμηλή εμπορική δραστηριότητα των καταστημάτων αυτών και το δυσανάλογα υψηλό κόστος λειτουργίας τους. Παράλληλα, διαβεβαιώνει ότι οι ταχυδρομικές υπηρεσίες θα συνεχίσουν να παρέχονται μέσω ταχυδρόμων, κινητών μονάδων και συνεργαζόμενων σημείων. 

Η απόφαση για το κλείσιμο των καταστημάτων φαίνεται να είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας πορείας υποβάθμισης και καθυστερημένων μεταρρυθμίσεων, ενώ προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς τα καταστήματα αυτά θεωρούνται κρίσιμα για την καθημερινή εξυπηρέτηση πολιτών, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές.

Σε βάθος δεκαπενταετίας (από το 2020), η κυβέρνηση δήλωνε ότι πασχίζει να εξυγιάνει τα ΕΛΤΑ ώστε να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τον ανταγωνισμό, ενισχύοντάς τα με 280 εκατομμύρια ευρώ από τις τσέπες των φορολογούμενων. Στα ποσά αυτά περιλαμβάνονται και οι αποζημιώσεις και το κόστος συνολικά της οικειοθελούς αποχώρησης των 2000 περίπου υπαλλήλων του Οργανισμού.

Το 2024 η εταιρεία, στο πλαίσιο της εξυγίανσης, ανακοίνωσε το κλείσιμο 143 καταστημάτων και τη συνεργασία με ιδιώτες σε βάθος τριετίας  σε άλλα 600 σημεία. Ενώ πριν από 13 μήνες ο κ. Σκλήκας ανακοίνωσε ότι υπήρχαν σε εξέλιξη τρεις διαγωνισμοί για την ανάθεση σε  τρίτους της διαλογής και διανομής των ταχυδρομικών αντικειμένων και της οδήγησης των οχημάτων. Την ίδια στιγμή, δεν προβλεπόταν καμία πρόσληψη κι ενίσχυση του προσωπικού, λόγω οικονομικής στενότητας, όπως είχε αναφέρει η διοίκηση του Οργανισμού.

Παράλληλα, τα ΕΛΤΑ είχαν συνάψει συνολικά 27 συμβάσεις με τη δικηγορική εταιρεία πρώην βουλευτή της ΝΔ, για θέματα ευρωπαϊκού δικαίου με αμοιβή ύψους 821.000 ευρώ. Η αποκάλυψη του σκανδάλου τότε, είχε οδηγήσει σε παραίτηση του τότε ceo των ΕΛΤΑ.

Όμοίως είχαν δοθεί περισσότερα από 100.000.000 ευρώ σε ιδιωτική εταιρεία και μάλιστα με απευθείας αναθέσεις εν μέσω πανδημίας, οι οποίες προκάλεσαν σάλο εκείνη την περίοδο, μαζί με άλλες απευθείας αναθέσεις της κυβερνησης κατά τη διάρκεια του covid.

Τουλάχιστον 250.000 ευρώ, επίσης με απευθείας αναθέσεις των ΕΛΤΑ, δόθηκαν σε διαφημιστική εταιρία με την αιτιολογία της παροχής "εξειδικευμένων υπηρεσιών ανάπτυξης και διαχείρισης προγραμμάτων στρατηγικής επικοινωνίας".

Ερχόμαστε στο σήμερα, με τον Οργανισμό να ανασκευάζει μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, βγάζοντας σχετική ανακοίνωση όπου αναφέρει ότι κανένας Έλληνας και ειδικά τα άτομα τρίτης ηλικίας σε απομακρυσμένες περιοχές, δεν θα μείνει χωρίς αγροτικό ταχυδρόμο και πως οι πληρωμές των συντάξεων και γενικότερα η εξυπηρέτηση τους θα γίνεται κανονικά.

Η κυβέρνηση, λοιπόν, παρουσιάζει αυτή την απόφαση ως αναγκαστικό βήμα για τη βιωσιμότητα των ΕΛΤΑ, ενώ φαίνεται η έλλειψη στρατηγικής και θέλησης για πραγματική αναδιάρθρωση. Η ουσία είναι ότι αν υπήρχε τέτοια πρόθεση, δηλαδή η μετάβαση των ΕΛΤΑ σε ένα βιώσιμο μοντέλο, θα μπορούσε να γίνει με πιο ομαλό και κοινωνικά ευαίσθητο τρόπο. Το κλείσιμο καταστημάτων δεν είναι απλώς οικονομική επιλογή — είναι και πολιτική πράξη που επηρεάζει την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών.

Το μοντέλο απαξίωσης των Ελληνικών Ταχυδρομείων(ΕΛΤΑ) προς όφελος του ιδιωτικού τομέα είναι συνήθης τακτική των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με το άρθρο 197 του Ν. 4389/16 όπως τροποποιήθηκε το 2018 το σύνολο των μετοχών κυριότητας του ελληνικού δημοσίου στα ΕΛΤΑ μεταβιβάστηκε αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ την 1.1.2018 και στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΣΣΥΠ, το Υπερταμείο που ο ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε. Αυτοί οι Οργανισμοί με Νόμους που έχουν θεσπιστεί από την Βουλή λειτουργούν με ανεξαρτησία από πολιτικό έλεγχο. 

Το ξήλωμα του δικτύου των ΕΛΤΑ, που από το 2017 ανήκουν στο Υπερταμείο, αργά και σταθερά αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της συστηματικής αποψίλωσης των δημοσίων υπηρεσιών στην Ελλάδα  Ακόμα κι αν εξαρχής, η υπαγωγή οργανισμών στο Υπερταμείο δεν συνεπαγόταν επί της ουσίας ιδιωτικοποίησή τους, η ποιότητα όμως και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων που έγιναν μετά το 2015 και η δημιουργία του Υπερταμείου αυτή την διαδρομή ακολουθούσε.

Συν τοις άλλοις αρκετοί είναι  εκείνοι που βλέπουν δάχτυλο «ιδιώτη» πίσω απ΄τις εν λόγω αποφάσεις. Προς τούτο, τις πρώτες βολές, ακόμα και εντός ΝΔ δέχεται ήδη ο Κωστής Χατζηδάκης, ο… μαιτρ των ιδιωτικοποιήσεων, καθώς στην περίπτωση των ΕΛΤΑ βλέπουν κάποιοι ήδη το μοντέλο ιδιωτικοποίησης της Ολυμπιακής.

Υπενθυμίζεται ότι η Ολυμπιακή δόθηκε σε ιδιωτική εταιρεία έχοντας ως προίκα ένα μεγάλο δίκτυο μεταφορών αλλά και υπηρεσιών (τεχνικών, εδάφους κλπ.). Κατά συνέπεια υπάρχουν φόβοι πως παρόμοιο σχέδιο έχει ξεκινήσει και για τα ΕΛΤΑ. Κάπως έτσι αναμένεται οι περιοχές-φιλέτα να δοθούν σε ιδιωτικές εταιρείες (εξωτερικούς συνεργάτες τους αποκαλεί η διοίκηση του Οργανισμού) και ακριτικές περιοχές -σε όσες θα υπάρχει παρουσία- να μείνουν στα ΕΛΤΑ.

Για την ιστορία το 2023 ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης βρέθηκε στα εγκαίνια ενός νέου μεγάλου χώρου διαλογής ιδιωτικής εταιρείας στο Αιγάλεω, η οποία στο παρελθόν κονταροχτυπήθηκε επανειλημμένα με τα ΕΛΤΑ για τον διαγωνισμό των λογαριασμών ΔΕΚΟ. Εν προκειμένω μιλάμε για περισσότερους από 20 εκατ. φακέλους σε σταθερή βάση.